Những điều cần biết về nhóm thuốc tiểu đường SLGT2

Nhóm nhóm thuốc tiểu đường SLGT2 kênh đồng vận chuyển natri – glucose 2 (SGLT2i) là nhóm thuốc mới nhất được sử dụng để điều trị tiểu đường type 2.

Từ năm 2008, để tránh những lo ngại liên quan đến việc gia tăng nguy cơ tim mạch với các thuốc điều trị đái tháo đường, Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), Cơ quan quản lý Dược phẩm Châu Âu (EMA) đã yêu cầu các thuốc điều trị đái tháo đường mới cần có thử nghiệm lâm sàng chứng minh tính an toàn trên tim mạch. Các thử nghiệm được thiết kế không thua kém, khi đã đạt ngưỡng không thua kém, có thể đánh giá vượt trội (chứng minh lợi ích trên tim mạch). Trong đó, ba thử nghiệm lâm sàng với các thuốc SGLT2i là: EMPA-REG OUTCOME với empagliflozin, CANVAS với canagliflozin và DECLARE-TIMI 58 với dapagliflozin đã bất ngờ cho thấy SGLT2i giảm biến cố tim mạch có thể do cải thiện kết cục trên suy tim [1]. Hiện tại, phác đồ chẩn đoán và điều trị suy tim của Hiệp hội tim mạch Châu Âu (ESC 2021) đã khuyến cáo sử dụng dapagliflozin hoặc empagliflozin cho bệnh nhân suy tim phân suất tống máu giảm (khuyến cáo IA) bất kể tình trạng đái tháo đường.

Cơ chế tác dụng trong điều trị suy tim phân suất tống máu giảm

Một số cơ chế đã được đề xuất về tác dụng của các SGLT2i trong việc ngăn ngừa các trường hợp nhập viện do suy tim ở bệnh nhân đái tháo đường type 2 và cải thiện kết cục ở bệnh nhân suy tim phân suất tống máu giảm có hoặc không có ĐTĐ type 2 [3]:

• Nhóm thuốc tiểu đường SLGT2i thúc đẩy bài niệu thẩm thấu và thải trừ natri ở bệnh nhân có hoặc không mắc ĐTĐ, do đó có thể giảm tiền gánh.
• SGLT2i cũng có thể có tác dụng lên mạch máu (bao gồm cải thiện chức năng nội mô) thúc đẩy quá trình giãn mạch, do đó có thể làm giảm hậu gánh.
• SGLT2i có thể cải thiện chuyển hóa cơ tim, do đó cải thiện cung lượng tim.
• SGLT2i có thể ức chế trao đổi đồng dạng Na⁺/H⁺ trong cơ tim, do đó có thể làm giảm nồng độ Na⁺ và Ca²⁺ trong tế bào chất của cơ tim, đồng thời làm tăng mức Ca²⁺ trong ty thể. Nồng độ Na⁺ và Ca²⁺ trong tế bào chất của cơ tim tăng cao và nồng độ Ca²⁺ trong ty thể giảm là những nguyên nhân dẫn đến suy tim và tử vong do tim.
• Nhóm thuốc tiểu đường SLGT2 cũng đã được chứng minh làm giảm xơ hóa tim, thay đổi tổng hợp adipokin và cytokin gây viêm.
• Ngoài ra, tác dụng có lợi của nhóm thuốc tiểu đường SLGT2 đối với chức năng thận có thể góp phần cải thiện kết cục ở bệnh nhân suy tim.
• SGLT2i cũng đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ loạn nhịp nhĩ thông qua giảm giãn nhĩ, viêm, stress oxy hóa và cường giao cảm.

>> Tham khảo: Thuốc tiểu đường nhóm Sulfonylurea

Vị trí của nhóm thuốc ức chế SGLT2 trong điều trị suy tim phân suất tống máu giảm

Các nghiên cứu:

• Thử nghiệm DAPA-HF trên bệnh nhân suy tim phân suất tống máu giảm cho thấy điều trị bằng dapaglifozin làm giảm đáng kể kết cục chính kết hợp của nguy cơ suy tim nặng lên hoặc tử vong do nguyên nhân tim mạch. Ngoài ra, dapagliflozin đã chứng minh giảm tử vong do mọi nguyên nhân, giảm triệu chứng suy tim, cải thiện thể chất, cải thiện chất lượng cuộc sống. Lợi ích của dapagliflozin được chứng minh tương đương ở nhóm bệnh nhân suy tim phân suất tống máu giảm có hoặc không mắc kèm ĐTĐ type 2.
• Thử nghiệm EMPEROR – Reduce chứng minh empagliflozin giảm kết cục chính kết hợp của nguy cơ tử vong do nguyên nhân tim mạch hoặc nhập viện do suy tim. Thử nghiệm cũng cho thấy điều trị bằng empagliflozin làm chậm sự giảm eGFR theo thời gian và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Vì vậy dapagliflozin và empagliflozin được khuyến cáo bổ sung vào liệu pháp điều trị tối ưu với ACE-I/ARNI, chẹn beta, chẹn thụ thể mineralocorticoid cho bệnh nhân suy tim phân suất tống máu giảm bất kể tình trạng đái tháo đường (khuyến cáo IA) [2].

Hướng dẫn sử dụng SGLT2i trong điều trị suy tim phân suất tống máu giảm

Các chế phẩm nhóm thuốc tiểu đường SLGT2i lưu hành tại Việt Nam hiện Bộ Y tế chỉ cấp phép cho điều trị ĐTĐ type 2 mà chưa cấp phép cho điều trị suy tim phân suất tống máu giảm không mắc kèm bệnh đái tháo đường (cập nhật đến ngày 02/03/2022). Nên thông tin về việc sử dụng SGLT2i trong điều trị suy tim phân suất tống máu giảm có thể tham khảo trong tờ thông tin sản phẩm nước ngoài đã được phê duyệt cho chỉ định này.

Dưới đây đưa ra các thông tin từ tờ thông tin sản phẩm của các chế phẩm SGLT2 lưu hành tại Anh và Mỹ để giúp các cán bộ y tế tham khảo và căn cứ sử dụng SGLT2i trong điều trị suy tim phân suất tống máu giảm

Chỉ định của dapagliflozin và empagliflozin

Thận trọng sử dụng

Đối tượng không nên sử dụng

• Bệnh nhân ĐTĐ type 1 hoặc bệnh nhân nhiễm toan ceton do đái tháo đường không nên sử dụng do nguy cơ nhiễm toan ceton ở bệnh nhân đái tháo đường
• Phụ nữ có thai và cho con bú
  

  Tương tác thuốc cần chú ý

  Liều dùng, cách dùng

  Liều dùng: